Yapay zeka, hayatımızın birçok alanına girmiş durumda. Ancak, Yapay Zeka modellerinin kullanımı çevresel bir maliyete sahip. Almanya'daki Münih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nden araştırmacılar, OpenAI'nin ChatGPT gibi büyük dil modellerinin (GDM) çevresel etkisini araştırdı. Çalışma, karmaşık soruların basit sorulara göre çok daha fazla enerji tüketimine ve dolayısıyla daha yüksek karbon emisyonlarına yol açtığını ortaya koydu.

Karmaşık Sorular, Daha Fazla Karbon Emisyonu

Araştırmacılar, 14 farklı Yapay Zeka modelini karşılaştırarak, soyut cebir veya felsefe gibi derin düşünme gerektiren soruların, basit sorulara kıyasla yaklaşık 6 kat daha fazla karbon salımı ürettiğini buldu. Bu durum, modellerin daha fazla enerji harcaması ve daha fazla işlem yapmasıyla açıklanıyor. Basit bir soru ortalama 40 token üretirken, karmaşık bir soru 543,5 token üretiyor. Token, modelin işlediği her kelime veya parçayı temsil eden dijital birimlerdir. Yüksek doğruluk oranına sahip modeller de daha yüksek emisyonlara sahip olabilir; örneğin, yaklaşık %85 doğruluk oranına sahip bir model, daha basit modellerden 3 kat daha fazla emisyon salıyor. Bu durum, doğruluk ve sürdürülebilirlik arasında bir denge kurma ihtiyacını vurguluyor.

Kısa ve Doğrudan Sorular Önemli

Çalışmanın yazarı Dr. Maximilian Dauner, kullanıcıların karbon ayak izini azaltmak için Yapay Zeka'dan daha kısa ve doğrudan yanıtlar talep etmesini ve karmaşık modellerin yalnızca gerçekten ihtiyaç duyulduğunda kullanılmasını öneriyor. Daha mantıklı düşünebilen büyük modeller, yalın ve kısa yanıt veren modellere göre 50 kata kadar daha fazla karbon salımı yapabiliyor. Bu nedenle, sorularınızı dikkatlice formüle etmeniz ve gereksiz ayrıntılardan kaçınmanız önemlidir. Örneğin, DeepSeek R1 modeline 600 bin soru sorulması, Londra-New York arası gidiş-dönüş uçuşunun karbon ayak izine eşdeğer bir emisyon yaratabiliyor. Bu durum, Yapay Zeka kullanımının çevresel sonuçlarının ciddiye alınması gerektiğini gösteriyor.

Doğruluk ve Sürdürülebilirlik Dengesi

Araştırmacılar, Yapay Zeka teknolojilerinde doğruluk ve sürdürülebilirlik arasında bir denge kurmanın zorunlu olduğunu vurguluyor. Daha doğru yanıtlar, daha fazla enerji tüketimi ve daha yüksek karbon emisyonları anlamına geliyor. Ancak, Alibaba Cloud'un Qwen 2.5 modeli gibi daha verimli modeller de mevcuttur. Bu modeller, benzer doğruluk oranıyla daha fazla soruyu aynı karbon salımı düzeyinde cevaplayabiliyor. Bu çalışma, kullanıcıları daha bilinçli bir Yapay Zeka kullanımı konusunda yönlendirmeyi amaçlıyor. Gelecekte daha sürdürülebilir Yapay Zeka modellerinin geliştirilmesi ve kullanılması, çevresel etkiyi azaltmak için kritik önem taşıyor.